Het nieuwe omgevingsrecht, wanneer en wat betekent het?

In 2020 treedt de Omgevingswet in werking. Wat betekent dit?

De Omgevingswet en de daarop gebaseerde regelgeving vervangt een groot aantal wetten en regels die betrekking hebben op de omgeving.

Denk aan de Wabo, de Wro (Wet ruimtelijke ordening), de Wet Geluidhinder, de Waterwet, de Wet Milieubeheer, Waterwet, etc.

Voor al deze wetten en regels wordt de Omgevingswet het nieuwe wettelijke kader. Onder die Omgevingswet worden een aantal Algemene Maatregelen van Bestuur gerangschikt die de inhoudelijke normen regelen voor geluid, veiligheid van dijken, etc. Qua plannen en vergunningen is het deels oude wijn in nieuwe zakken. Bestemmingsplannen worden Omgevingsplannen.

Het verschil met de huidige wetgeving is dat een omgevingsplan voor een hele gemeente moet gelden, en dat daarin meer regels kunnen worden opgenomen dan nu het geval is. De gemeente krijgt meer vrijheid om binnen de wettelijke kaders te bepalen wat wel en niet mag qua bijvoorbeeld geluid en milieugevoelige bestemmingen. Als de gemeente dat in het belang vindt van de woningbouw mag zij binnen grenzen afwijken van geluidnormen, luchtkwaliteit en milieunormen. Voor luchtkwaliteit geldt, grofweg, dat bestemmingsplannen daarop alleen ter plekke van de huidige probleemlocaties moet worden getoetst.

Een van de doelen van de Omgevingswet is om de milieunormen te verruimen, en gemeenten daarbij meer ruimte te geven om economische doelen en belangen voorrang te geven. Het wordt dan gemakkelijker voor ontwikkelaars om locaties waarbij dat nu lastig is voor woningbouw geschikt te maken.

Voor belanghebbenden/omwonenden kan de Omgevingswet een vermindering van de kwaliteit van de omgeving betekenen, in de zin van meer omgevingsgeluid en slechtere luchtkwaliteit, en risico’s en hinder van bedrijvigheid nabij woonfuncties. Aan de andere kant kunnen er mogelijk wel meer nieuwe woningen worden gebouwd.

Voor grondeigenaren en ontwikkelaars kan sprake zijn van nieuwe kansen en lastenverlichting.

Hoe de Omgevingswet op deze punten uitpakt zal uiteraard erg afhangen van de aanpak van de individuele gemeenten.